"De bescherming van persoonsgegevens is nu belangrijker dan ooit"

De bescherming van persoonsgegevens in tijden van crisis is een hot issue. Welke gegevens moeten we verzamelen en wie heeft er toegang tot, deelt ze, gebruikt ze? Wat is de rol van de overheid en het bedrijfsleven? Wat kunnen ze ermee doen en hoe kunnen ze ervoor zorgen dat personen op de hoogte zijn van wat er met de gevoelige gegevens over hen gebeurt? Law, Science, Technology & Society (LSTS) van de VUB heeft een website opgezet die de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van de wetgeving inzake gegevensbescherming in de huidige coronaviruscrisis, in Europa en daarbuiten, volgt: https://lsts.research.vub.be/en/data-protection-law-and-the-covid-19-outbreak.

"Datagestuurde initiatieven kunnen duidelijk een sleutelrol spelen bij de aanpak van de Covid-19-uitbraak, maar zij moeten wel voldoen aan de essentiële waarborgen voor gegevensbescherming. Elke andere aanpak zou net zoiets zijn als het verspreiden van beschermingsmiddelen die niet voldoen aan de vastgestelde veiligheidsnormen: 'Een gevaarlijke schijnoplossing", zegt Prof. Gloria González Fuster.

Het LSTS-initiatief heeft tot doel de snelle follow-up van de ontwikkelingen op dit gebied te vergemakkelijken door het verzamelen van richtsnoeren van de wereldwijde gegevensbeschermingsautoriteiten, maar ook van vele andere belanghebbenden, alsook van academische geschriften, nieuws en blogberichten. Het initiatief is voortdurend in ontwikkeling omdat overheidsinstanties op alle continenten dringend een verscheidenheid aan gegevensgestuurde maatregelen overwegen om de uitbraak te monitoren, aanverwante maatregelen af te dwingen of gewoon om de toegenomen relevantie van digitale activiteiten te begeleiden, of het nu gaat om vrijetijdsbesteding, werk of onderwijs, in tijden van lockdown.

Het doel is een bijdrage te leveren aan de huidige debatten en een nuttige bron van informatie te bieden voor onderzoekers en het geïnteresseerde publiek om geïnformeerd te worden over de wijze waarop de verschillende COVID-19-gegevensmaatregelen en de bescherming van persoonsgegevens met elkaar in verband staan. De website staat open voor iedereen, en LSTS nodigt ook iedereen uit om relevante informatie te delen. Het initiatief schrijft zich in bij diverse activiteiten die bij LSTS plaatsvinden rond technologie en recht.

Standaardwerk op het gebied van Europese wetgeving inzake gegevensbescherming

De internationale gegevensbeschermingsdeskundige van de VUB, prof. dr. Christopher Kuner, van de onderzoeksgroep Law, Science, Technology & Society (LSTS), heeft onlangs het gezamenlijk uitgegeven volume "The EU General Data Protection Regulation (GDPR)" gepubliceerd: A Commentaar".  Dit werk heeft het potentieel om de referentie te worden voor iedereen die met het Europese gegevensbeschermingsregime werkt. Het boek biedt de huidige kennis over hoe moeilijke vragen moeten worden aangepakt, zoals wat een geldige toestemming voor gegevensverwerking is, hoe bedrijven verantwoordelijk kunnen worden gesteld, hoe privacy-by-design werkt en hoe de regels voor de overdracht van persoonsgegevens moeten worden geïnterpreteerd. De redactie is ook van plan het commentaar in de loop der jaren te actualiseren om ervoor te zorgen dat zij het meest relevante werk op het gebied van de BBPR blijft. Het boek is al geciteerd door het Hof van Justitie van de EU en wordt ook in het Chinees vertaald.

Het commentaar is het resultaat van een driejarige studie door een team van bijna 20 auteurs. Het GDPR-commentaar dat door de Oxford University Press werd gepubliceerd, werd mede geredigeerd door Prof. Dr. Christopher Kuner, Prof. Lee A. Bygrave en Christopher Docksey. De assistent-redacteur was Laura Drechsler van de VUB.

Eerste leerboek over recht voor computerwetenschappers en andere mensen.

Deze maand publiceert Oxford University Press het allereerste leerboek dat de basisprincipes van het recht en de rechtsstaat uitlegt aan computerwetenschappers en andere niet-juristen, met een specifieke focus op wat relevant is voor data- en codegedreven infrastructuren. De auteur, LSTS co-directeur Prof. Mireille Hildebrandt, die ook een leerstoel heeft bij een computerwetenschappelijke afdeling in Nederland, vindt het cruciaal dat initiatieven om datagedreven oplossingen voor de coronaviruscrisis te bouwen en in te zetten binnen de grenzen van de rechtsstaat blijven: "Als advocaten moeten we steeds weer uitleggen waarom het recht cruciaal is om de checks and balances te handhaven die betrouwbare, toetsbare en aanvechtbare oplossingen mogelijk maken. Juist in tijden van nood moeten we ervoor zorgen dat degenen die kritieke infrastructuur ontwikkelen om een catastrofe te voorkomen, ter verantwoording kunnen worden geroepen".

Law, Science, Technology & Society (LSTS)

Sinds de oprichting in 2003 heeft de interdisciplinaire onderzoeksgroep Law, Science, Technology & Society (LSTS) zich gericht op recht, wetenschap, technologie, ethiek en maatschappij, met technologische ontwikkelingen en de gevolgen daarvan als uitgangspunt.  Hoewel LSTS een juridische kernactiviteit heeft, heeft het ook een sterke reputatie op het gebied van rechtstheorie, filosofie (van recht, wetenschap en technologie) en houdt het zich vooral bezig met criminologische (bewaking en beveiliging), wetenschappelijke en maatschappelijke studies. De uitdagingen van LSTS omvatten de studie en het (her)denken over het constitutieve en juridische kader van democratieën in relatie tot hedendaagse wetenschappelijke en technologische ontwikkelingen die individuen lijken te confronteren met onomkeerbare besluitvormingsprocessen met een grote impact op hun leven.