Over de rol van dendritische cellen (DC's) in de ontwikkeling van immuuntherapieĆ«n vloeit momenteel veel inkt. Er wordt dan ook stevig geĆÆnvesteerd in wetenschappelijk onderzoek naar deze cellen. De identificatie van twee geschikte DC-types door prof. Van Ginderachter en zijn team opent de deuren voor een potentieel nieuwe kankerbehandeling: DC's worden gewonnen uit chirurgisch verwijderde tumoren en vervolgens gebruikt om de patiĆ«nt in kwestie te 'vaccineren'. Zo wordt het eigen immuunsysteem ingeschakeld om de tumorgroei te vertragen.
Verrassing: twee DC's in menselijk tumorweefsel
In tegenstelling tot de verwachtingen, identificeerde het team twee DC-groepen die in tumorweefsel aanwezig zijn en toch het immuunsysteem aanwakkeren. Ze kregen de namen 'cDC1' en 'cDC2'. Beide DC-groepen veroorzaken een specifieke set aan immuunreacties.
We denken dat de dendritische cellen uit tumorweefsel heel geschikt zijn om kanker te bestrijden
Prof. Van Ginderachter (VIB-VUB): "We denken dat DC's uit tumorweefsel uitermate geschikt zijn voor immuuntherapieƫn om kanker te bestrijden. Zeker nu we weten dat ze een sterke anti-tumorrespons veroorzaken, zelfs al zijn ze maar in beperkte mate aanwezig in de tumor. We waren wel compleet verrast door de ontdekking dat er zich zelfs twee verschillende geschikte DC types in de verwijderde tumoren bevonden."
De immuuntherapieƫn van morgen
Prof. Van Ginderachter en zijn team - met name doctoraatstudent Jiri Keirsse en postdoctoraal onderzoeker Dr. Damya Laoui ā schakelden externe experts in om de dendritische cellen te identificeren en om menselijk weefsel te bekomen voor hun onderzoek. Er was een essentiĆ«le rol weggelegd voor Martin Guilliams (VIB-UGent), een autoriteit op het vlak van DC's. Massimiliano Mazzone (VIB-KU Leuven) had dan weer toegang tot stalen van menselijke tumoren en nam de coƶrdinatie op zich om die weefsels beschikbaar te maken.
We gebruikten weefsel uit echte tumoren voor de studie. De volgende stap is nagaan of de vaccinaties ook werken bij patiƫnten
Prof. Van Ginderachter (VIB-VUB): "Voor deze studie gebruikten we weefsel uit echte tumoren. De logische volgende stap is nagaan of de vaccinaties ook werken bij patiƫnten. We zullen dus tumoren moeten verwijderen, DC's isoleren en ze vervolgen opnieuw injecteren. Zo komen we te weten of we bestaande tumoren kunnen terugdringen en nieuwe tumoren vermijden. Die stappen zijn ook broodnodig om beter te begrijpen waarom sommige tumoren efficiƫnter te bestrijden zijn met cDC2 en andere dan weer met cDC1-vaccinatie. Voor dit luik zijn we nog op zoek naar een geschikte partner."
Publicatie
The tumour microenvironment harbours ontogenically distinct dendritic cell populations with opposing effects on tumour immunity, Laoui D., Nature Communications http://www.nature.com/articles/ncomms13720
DOI: 10.1038/ncomms13720
VIB
Basisonderzoek in de levenswetenschappen, dat is de kernactiviteit van VIB. Enerzijds de grenzen verleggen van wat we weten over moleculaire mechanismen, hoe deze mechanismen levende wezens zoals mensen, dieren, planten en micro-organismen regelen, en anderzijds zorgen voor tastbare resultaten die bijdragen aan een betere samenleving. Gestoeld op een partnerschap met vijf Vlaamse universiteiten - UGent, KU Leuven, Universiteit Antwerpen, Vrije Universiteit Brussel en Universiteit Hasselt - en een stevig investeringsprogramma, bundelt VIB de expertise van 75 onderzoeksgroepen in Ć©Ć©n instituut. Het techtransfer-team van VIB vertaalt proactief biologische inzichten in nieuwe economische activiteiten die op hun beurt weer kunnen leiden tot nieuwe producten, medicijnen e.d. die kunnen gebruikt worden in de geneeskunde, landbouw en tal van andere toepassingen. VIB neemt ook actief deel aan het publieke debat over biotechnologie door het ontwikkelen en verspreiden van een breed scala aan wetenschappelijk onderbouwde informatie over alle aspecten van de biotechnologie. Meer info op www.vib.be.