Brussel, stad van dromers
Met haar Magrittiaanse omschrijving herinnerde Caroline Pauwels het publiek eraan dat Brussel steeds een toevluchtsoord is geweest voor dwarsliggers, revolutionairen en dromers. Victor Hugo, Karl Marx, Multatuli en vele anderen koesterden in onze stad een utopie en veranderden daarmee de wereld. Hun spirit en die van Magritte heeft veel gemeen, want al gebruiken we surrealisme meestal in de betekenis van onwerkelijk, vreemd en absurd, het gaat ook over een manier van kijken en denken die bevraagt, rebelleert en wat vanzelfsprekend lijkt onderuit haalt. “Die spirit, die ook de spirit was uit de begindagen van de VUB, wil ik terughalen."
We moeten de authentieke spirit van het surrealisme terughalen
En er is nood aan, volgens de VUB-rector. Want wat in de wereld gebeurt, schikt zich momenteel schijnbaar alleen naar die eerste, gangbare definitie van surrealisme. Een president van een machtig land, die de globale opwarming als een fabel uit China beschouwt. Academici en journalisten die in Turkije massaal als terroristen achter de tralies worden gezet. Zelfs de academische wereld blijft er niet van gevrijwaard, want nep-papers die fictieve levensvormen uit Star Wars beschrijven hebben geen moeite om te worden gepubliceerd in bepaalde wetenschappelijke tijdschriften.
Radicaal dromen
Surrealistische toestanden, zeggen we van dat soort feiten. Vaak als alibi om niet te moeten veranderen. Maar die houding is onhoudbaar en zelfs zelfdestructief, zegt Pauwels. Integendeel, we moeten opnieuw radicaal durven dromen: "radicaal digitaal, radicaal duurzaam, radicaal digitaal, radicaal humaan en radicaal divers."
Breaking down the walls met konekt.brussels.
Maar dromen is niets zonder handelen. Daarom zet de VUB naast elke dromerij een project. konekt.brussels is zo'n project: een radical urbaan experiment dat studenten triggert om de stad in te trekken en zo hun bakens letterlijk en figuurlijk te verzetten. "We maken van onze stad één groot levend laboratorium waar studenten van al onze faculteiten op verplaatsing les zullen volgen." Met andere woorden een vervolg op wat Pauwels verleden jaar al aankondigde, bij haar aantreden als rector: de muren tussen stad en universiteit moeten geslecht.
“We moeten teruggaan naar het surrealisme in de oorspronkelijke en oorspronkelijke betekenis,” besloot Caroline Pauwels. “Durven dromen van een andere wereld en van een andere wetenschap. Als Vrije Universiteit Brussel, als erfgenamen van Pierre-Théodore Verhaegen en in de geest van René Magritte, zijn we dat aan onszelf verplicht. Zolang we daarbij ook onszelf in vraag durven stellen, is daar niet mee mis. Want een Vrije Universiteit Brussel die gewoon een universiteit als alle zou worden, die heeft haar bestaansrecht bij voorbaat verloren.
De volledige speech van rector Caroline Pauwels kunt u hier lezen.
Lees ook:
> Caroline Pauwels zet nieuw academiejaar in met blik van Magritte
> Meer dan 300 alumni keren terug naar Brussel
> Trots om bij de VUB te horen
> Met de B van VUB