Deze open brief verscheen eerder in De Standaard en hebben we integraal overgenomen.
In de studentensteden zijn de straten, pleinen en zalen na evenementen overspoeld met wegwerpbekers. Nochtans willen studenten, instellingen en steden actie ondernemen en de wegwerpbekers vervangen door herbruikbare exemplaren. In Leuven worden al fuiven georganiseerd met bekers, in Brussel gaan studentenverenigingen er standaard mee aan de slag en de organisatie van de Gentse 12 urenloop slaagde erin om in één dag 40.000 bekers van de verbrandingsoven te redden. Maar nog te vaak willen brouwers en sponsors niet meestappen in deze transitie-acties en boycotten ze die zelfs impliciet. Nochtans zijn er eenvoudige oplossingen waarbij iedereen wint. Maar daarvoor is actie nodig, hier en nu.
Het kan én moet anders
Wij geloven dat er geen grote inspanningen nodig zijn om een forse impact te creëren. De vele brouwers die de overstap naar herbruikbare bekers nog niet maakten, kunnen vandaag al mee in dit verhaal stappen. Daarvoor moeten ze de straffe duurzaamheidsprincipes die ze vaak onderschrijven ook volgen en hun defensieve houding laten vallen. Ze kunnen zelf unieke bekers aankopen, zodat organisatoren niet langer verplicht zijn elk een eigen voorraad aan te leggen om die vervolgens 350 dagen in een opslagruimte te stockeren. Is de marketingwaarde van een hippe, stijlvolle beker niet groter dan die van vertrappelde wegwerpbekers? De logistiek om herbruikbare bekers te verdelen en te wassen staat ook in België al op punt. Er zijn dan ook geen excuses om er geen gebruik van te maken.
Wegens de sleutelpositie van het bedrijf, focussen we hier op de Coca-Cola Company België. We zijn verheugd dat het bedrijf een duurzaam toonbeeld wil zijn, maar vragen het met aandrang om de methode die het voorstelt, te herevalueren. Als het de focus verlegt van recyclage naar verpakkingen vermijden, zal de impact op het milieu groter zijn. In plaats van kleine petflessen als minireclameborden te gebruiken, kan Coca-Cola overschakelen op de herbruikbare bekers die zijn zusterbedrijven in Nederland en Frankrijk al volop inzetten. Bovendien laat die ingreep toe om terug te keren naar postmix-systemen (producten uit tapinstallaties) op basis van leidingwater en aangeleverde siropen. Dat zou een groot verschil maken op het vlak van uitstoot, energieverbruik, transport en plasticproductie.
Ook de verschillende ministers van Leefmilieu kunnen iets doen. Vlaanderen en Brussel hebben geen tijd om te wachten op een commerciële partner. Ze moeten een daadkrachtig beleid voeren dat het eenmalige gebruik van plastics aanpakt. Zolang grote brouwers zo goed als gratis dozen vol wegwerpbekers kunnen doen aanrukken, zal de neiging om ze te gebruiken, groot zijn, bij brouwer én organisator. De ministers moeten erop toezien dat de wegwerpbekers correct getaxeerd zijn en dat het gebruik ervan snel uitdooft. Hun Franse collega's kunnen hen daarvoor een goed scenario aanreiken.
De transitie naar een duurzamere organisatie met herbruikbare bekers komt er zeker. De trein van de pioniers hebben we al gemist, maar het is nog niet te laat om een inhaalbeweging te maken. De Mei Plasticvrij-campagne is de ideale aanleiding om daadkrachtige engagementen aan te gaan.
Ondertekend door FaculteitenKonvent, Werkgroepen en Verenigingen Konvent en Home Konvent (UGent); Green Office for KU Leuven, Green Team VUB, Duurzaamheidskantoor UGent, Gentse Studentenraad (GSR), kerngroep duurzaamheid VUB, Transitie UGent, Masterclass Onderwijs (KU Leuven), D'URGENT, VBK, Geografica, Hermes, VLK en VGK (studentenkringen UGent); BIOS Leuven vzw, Generation T, Act4Change, vzw Het Depot, Leuven 2030, Ancienne Belgique, Ecofest vzw, Mei Plasticvrij, Climate-KIC Alumni Association Brussels, Centrum voor Duurzame Ontwikkeling (UGent), Toon Van Hoyweghen (voorzitter StudentenRaad Arteveldhogeschool), Silke Vanhaute (voorzitter HoGent Studentenraad), Olivier Beys (beleidsmedewerker circulaire economie Bond Beter Leefmilieu), prof. Colin Janssen, Prof. Petra De Sutter, Prof. Thomas Block, Chantal Smits (studentenpreventiecoach Stad Gent), Anneke Vanden Bulcke (studentenambtenaar Stad Gent), Riet Van de Velde (milieucoördinator UGent), Bea Merckx (beleidsmedewerker duurzaamheid Arteveldehogeschool) en David van der Ha (duurzaamheidscoördinator UGent).