In navolging van steden als Los Angeles, Barcelona en Kopenhagen, moeten ook Belgische steden zich voorbereiden over te schakelen naar intelligente openbare verlichting. Gedurende lange tijd is de efficiëntie van lichtbronnen het streefdoel bij uitstek geweest: de ontwikkeling en verfijning van de LED technologie heeft jarenlang het onderzoeksveld gedomineerd. Openbare verlichting verbruikt immers een aanzienlijk deel van het beschikbare budget en zijn een belasting voor het milieu: studies tonen aan dat straatverlichting wereldwijd voor 6% van de uitstoot van broeikasgassen verantwoordelijk is. Begrijpelijk dus dat een ver-LED-ding van verlichting het laatste decennium is doorgebroken.
De LED-technologie en diens marktafzet staan echter op punt en langzaam zet zich een nieuwe trend in waarbij de verlichting (naast efficiënt) ook effectief wordt ingezet. In academische kringen gebruikt men de meer wetenschappelijke term “Human Centric Lighting” wat zoveel betekent als “Het juiste licht op de juiste plaats op het juiste moment.” Het mag duidelijk zijn dat een tweede golf van vernieuwing en besparing uitgerold kan worden indien we onze openbare verlichting effectief en intelligent inzetten: ten dienste van de publieke ruimte, met aandacht voor sociale veiligheid en met respect voor natuur en milieu.
De combinatie van LED-verlichtingsarmaturen met digitalisatie biedt nog meer voordelen, bvb naar preventief onderhoud. Door preventief onderhoud is een fysieke inspectie op locatie niet langer nodig en kan de specifieke status van het individuele armatuur worden opgevolgd, waarbij er op falingen kan geanticipeerd worden. Er is namelijk monitorring op afstand. Bijkomend speelt het veiligheidsaspect, waarbij er in realtime informatie verzameld kan worden door middel van sensoren of camerasystemen. Bovendien kan er gewerkt worden met dimschema’s, welke toelaten openbare verlichtingstoestellen op individueel niveau of per zone (straat, plein, binnenstad, woonwijk, industriezone, …) te sturen in functie van de situatie. Wanneer er bijvoorbeeld geen verkeer is in een straat, kan ervoor geopteerd worden om de verlichting te dimmen tot een lager percentage. Wanneer een verkeersdeelnemer gedetecteerd wordt door de sensor, zal de verlichting aangepast worden. Deze dimming kan statisch maar ook dynamisch gebeuren: onderzoek heeft bvb uitgewezen dat fietspaden in twee golven gebruikt worden: ’s morgens tussen 7u en 9u wanneer de schoolgaande kinderen en werkende ouders naar school of werk vertrekken en ’s avonds tussen 15u en 18u wanneer zij terugkeren. Bij statische dimming kan gekozen worden enkel in vaste tijdsintervallen te verlichten: dit is een goedkopere oplossing die toch een groot deel van de fietsers van het nodige visueel comfort zal voorzien. Men kan hier ook nog verder in gaan door dynamisch te gaan dimmen en met sensoren rekening te houden om de openbare verlichting te gaan aanpassen: zo kan men weersomstandigheden en het aantal weggebruikers in rekening brengen.
“Binnen B-PHOT (VUB) verbinden wij er ons aan om verder actief onderzoek te verrichten in dit actuele domein; om te achterhalen hoe hoogtechnologische armaturen kunnen bijdragen tot een veiliger verkeer en aan een aangenamere openbare ruimte, met respect voor natuur en milieu.” volgens Prof. Dr. Valéry Ann Jacobs.