Het aantal fietsongevallen met kwetsbare weggebruikers zoals jongeren, ligt nog altijd veel te hoog. Belangrijke boosdoeners zijn het gebrek aan infrastructuur en de routes die gefietst worden. Fietsers kiezen vaak voor rustige wegen met weinig ander verkeer. Maar paradoxaal genoeg gebeuren daar net de meeste ongevallen, omdat daar geen fietspaden zijn. Dit blijkt uit het doctoraatsonderzoek dat Jef Vanparijs recent uitvoerde aan de Vrije Universiteit Brussel, onder begeleiding van promotoren prof. dr. Bas de Geus, prof. dr. Romain Meeusen (VUB) en prof. dr. Luc Int Panis (UHasselt). Hij ontving hiervoor financiële steun van het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) en Levenslijn.
Studenten en academici van de VUB en ULB starten morgen fietstocht rond campus voor fietsvriendelijker verkeer en meer voorzieningen.
Om de fietsgewoontes en -ongevallen bij jongeren in kaart te brengen en de rol van fietsinfrastructuur hier in, liet dr. Vanparijs in totaal 1345 Vlaamse schoolgaande tieners tussen tussen 15 en 18 jaar een zogenaamde ‘travel diary’ of dagboek bijhouden over hoe ze van en naar school gingen. Die data leren dat bijna de helft (47%) van de Vlaamse jongeren die deel hebben genomen aan deze studie minstens 1 keer per week met de fiets naar school gaat. 27% neemt dagelijks de fiets. De afstand en verkeersdrukte blijken doorslaggevend: tieners kiezen vaker voor de fiets wanneer ze korte afstanden moeten afleggen en langs rustige wegen met minder verkeersdrukte kunnen reizen. De aanwezigheid van fietsinfrastructuur zoals (afgescheiden) fietspaden blijkt daarentegen geen rol te spelen in het gebruik van de fiets.
Meer ongevallen bij rustige wegen
Nochtans blijken deze wegen net gevaarlijker: 67% van de fietsongevallen waar tieners bij betrokken zijn, gebeuren namelijk op routes met minder druk verkeer. In 79% van de gevallen ligt een menselijke fout aan de basis van het ongeluk (bijvoorbeeld afleiding of overtreding van de regels). 21% van de ongevallen wordt daarentegen direct veroorzaakt door de infrastructuur.
Jef Vanparijs (VUB) licht toe: “De rustige wegen doen jongeren makkelijker op de fiets stappen, wellicht omdat ze denken dat die veiliger zijn. Maar eigenlijk is dat niet het geval, omdat er bij dergelijke wegen vaak geen apart fietspad is. Dat vertaalt zich dan in een grotere kans op een ongeval wanneer je fietst langst dergelijke wegen dan via een drukkere straat maar met een apart fietspad. Drukke straten verkeersveiliger maken door de toegelaten snelheid te verlagen tot bijvoorbeeld 30 km per uur en op alle types wegen voldoende fietsinfrastructuur voorzien is dus de boodschap om fietsen veiliger te maken en meer mensen aan het fietsen te krijgen.”
Brusselse studenten in de bres
Om het bewustzijn rond fietsveiligheid te vergroten, organiseren personeelsleden en studenten van de VUB en ULB op vrijdag 28 februari voor het eerst Critical Mass tussen de campussen. De fietstocht gaat van start om 12u15 vanaf ULB-campus Solbosch en eindigt rond 13u aan SeeU.
De Critical Mass is een wereldwijd burgerinitiatief waarbij inwoners van grote steden iedere laatste vrijdag van de maand massaal door de stad fietsen om onder meer aandacht te vragen voor meer fietsveiligheid. De volgende Brusselse Critical Mass gaat tevens vrijdagavond door.
“De fiets is het meest duurzame transportmiddel in de stad en wordt helaas al te vaak weggeduwd door het minst milieuvriendelijke verplaatsingsmiddel: de auto. Met de eerste Critical Mass tussen en rond beide campussen willen we graag het fietsen promoten.” aldus professor Bas de Geus, ook voorzitter van de FietsWerkGroep VUB en deelnemer aan de VUB-ULB Critical Mass.