Nee, ze waren niet allemaal vooraf op de hoogte dat ze door de rector in de bloemetjes zouden worden gezet. “Ik vond het een aangename verrassing,” zegt studietrajectbegeleidster Anske nadat we ons genesteld hebben in een van de vele ‘treincoupĂ©s’ die in het studiebegeleidingscentrum zijn opgesteld. Ze was de week van de nieuwjaarszitting nog in verlof, en vernam het nieuws pas later. “Het is leuk te horen dat men aan je denkt, dat de mensen weten wat je doet.” Haar collega’s vierden de onderscheiding met een extra toost tijdens het nieuwjaarsetentje. “En op de receptie waren er ook mensen die op ons afstapten om ons te feliciteren,” zegt Tom.
 
Hij is een buitenbeentje in het gezelschap, Tom. Anske, Rebecca en Eveline zijn alle drie full time verbonden aan de dienst Studiebegeleiding. Anske zoals gezegd als studietrajectbegeleidster, Rebecca als studentenpsychologe en Eveline als studiebegeleidster. Tom daarentegen is ‘afgevaardigd’ door de Faculteit Wetenschappen en Bio-ingenieurswetenschappen voor vakinhoudelijke begeleiding wiskunde, maar doet dit vanuit het studiebegeleidingscentrum.
 
We zitten dicht bij elkaar in wat inderdaad op een treincoupé lijkt: twee banken met hoge rugleuning, die tegenover elkaar staan rond een tafeltje. Ze zijn bekleed met een soort vilt dat het geluid dempt. Het schept een intieme sfeer, waarbij je als het ware vanzelf op gedempte toon begint te spreken. Geen toeval natuurlijk: hier worden veel persoonlijke gesprekken met studenten gevoerd.

De conversaties moeten niet altijd van de makkelijkste zijn, merken we op. Maar dat blijkt toch mee te vallen. Zegt Rebecca: “We werken nood- en behoeftegestuurd. Dat wil zeggen dat de studenten in de meeste gevallen op eigen vraag komen. Dat kan er een zijn rond hun traject, rond een bepaald vak, maar ook over emotionele zaken. Dat maakt dat de studenten die tot bij ons komen vaak heel gemotiveerd zijn. Dus je kunt op korte tijd wel de zaken terug in beweging krijgen.”
 
Toch stuurt Studiebegeleiding ook uitnodigingen voor een gesprek naar studenten. Dat gebeurt vooral in februari en september. Het betreft dan vaak studenten van wie het studierendement niet is wat de VUB ervan verwacht.
 
Maar ook dan is het gesprek geen verplichting. Anske: “Het dient in de eerste plaats om de student te wijzen op de studievoortgangsregels van de VUB en te vermijden dat ze plots moeten vernemen dat ze zich niet meer kunnen herinschrijven aan de VUB. Maar of ze komen of niet, dat is hun keuze. Gelukkig merken we dat de studenten steeds meer bewust worden van het feit dat er zoiets bestaat als ‘bindende voorwaarden’. Maar als ze niet ingaan op onze uitnodiging, dan is dat hun goede recht. We zullen ze niet dwingen.”
 
Het is in de meeste gevallen dus de student die de eerste stap moet zetten. Wat meteen de vraag doet rijzen hoe ze dan op eigen houtje de weg naar Studiebegeleiding vinden. “Dat is een goede vraag,” zegt Tom. “We zien inderdaad alleen maar de studenten die tot bij ons geraakt zijn. En dus is het een uitdaging om ervoor te zorgen dat zij die er het meeste nood aan hebben, weten dat ze bij ons terecht kunnen”.
 
Niet dat ze daar geen inspanningen voor doen. Integendeel, zegt Eveline. “Op de onthaaldag voor nieuwe studenten worden de diensten van Studiebegeleiding altijd voorgesteld, telkens door een medewerker van de dienst. Hetzelfde gebeurt op de facultaire onthaalmomenten.”
 
Dat een student onwetend blijft over het bestaan van de dienst Studiebegeleiding, is dan ook onwaarschijnlijk. Zeker gezien de centrale ligging van de dienst: pal op de esplanade, waar tijdens het academiejaar elke dag honderden studenten passeren.
 
Wanneer dit interview plaatsvindt, zit de grote zaal trouwens vol massablokkers. “Ja,” zegt Anske, “het is verbazend hoe snel het hier volloopt tijdens de examenperiode. Studenten beginnen vroeger te studeren, of ze vinden het aangenaam om bij elkaar te zitten.” Ze vinden ook snel hun weg naar de seminaries en workshops - denk aan ‘omgaan met stress’ of ‘bachelorproef schrijven’. “Die workshops vinden plaats in de seminarielokalen,” zegt Rebecca, “en de boxen daar zitten ook snel vol.”
 
Laagdrempeligheid. Het is een betrachting van de dienst, en zo te zien slaagt ze er met brio in. Sinds een tijdje gebruiken ze er ook een nieuw tool voor afspraken voor, Calendly genaamd. “De studenten kunnen daardoor makkelijk online checken wanneer elke medewerker vrij is voor een afspraak. Ze kiezen zelf welke datum hen het beste uitkomt: binnen de week, over twee weken, een maand. Ook dat verlaagt de drempel,” zegt Anske.
 
Of ze zelf aan de VUB gestudeerd hebben? Een korte stilte. Blijkt dat enkel Tom dat gedaan heeft. Een goede aanleiding om te vragen naar de verschillen tussen de studiebegeleiding van de VUB en die van andere universiteiten. “Aan UGent is alles veel meer facultair georganiseerd,” zegt Eveline. “Hier pakken we de begeleiding centraal aan, en dat vind ik een voordeel. Het hele team kent elkaar.” Anske is vooral te vinden voor de korte afstand tussen docent en student aan de VUB. “Je kunt een student hier zonder problemen aanraden persoonlijk contact op te zoeken met de docent. Aan de KU Leuven is dat zo goed als ondenkbaar. Zelfs in de kleine opleidingen zitten ze daar met minstens 200 man in de zaal.”
 
Studenten zelf vragende partij
“Maatwerk is een van onze sterke punten,” vult Rebecca aan. “We zoeken altijd naar oplossingen die bij de student passen. We gaan ervoor zelfs in communicatie met de studentenraad en de studentenvertegenwoordigers. Daarbij zijn we geschrokken van hoe hard de studenten zelf vragende partij zijn voor onze aanpak. Ze wilden bijna echt dat wij hen zelf gingen telefoneren. Maar daar passen wij voor. Want hoe ver ga je in de begeleiding? Per slot van rekening is het toch de student zelf die verantwoordelijk is voor zijn studieloopbaan.”
 
Hoeveel studenten ze dan gemiddeld zien, per dag? Bij Anske blijkt het periodegebonden te zijn. “Bij de start van het academiejaar ziet elke studietrajectbegeleider in een maand tijd wel zo’n driehonderd studenten. Maar in de periode van november tot en met januari is het mogelijk dat we maar een twintig- tot veertigtal studenten per maand zien” Bij de anderen is het meer een verhaal van continuïteit. “Als psycholoog zie ik er zo’n vijftien per week. Als je weet dat we met vijf psychologen zijn, dan gaat het toch over een redelijk aantal. Maar we zien wel niet elke student elke week. Wat daarbij ook belangrijk is, is dat wij ons niet alleen tot de studenten richten vanuit studierendementsoverwegingen. We bekommeren ons ook over hun algemeen welzijn. Alvast toch voor zover dat een weerslag heeft op hun studies.”
 
“De eerste twee, drie jaar dat ik hier werkte, probeerde ik alle voornamen te kennen van de studenten. Dat lukte redelijk goed, maar dat is ondertussen al lang niet meer zo. Als ik op de campus loop, krijg ik wel heel veel groeten. Ik groet dan altijd terug, maar wie ik dan precies gekruist heb, weet ik meestal niet.”
 
Maar soms gaat het verder dan groeten. Sommige studenten geven ook een geschenkje, uit erkentelijkheid voor de geboden hulp. “Ik heb al chocolade en wijn gekregen van een student die ik geholpen heb met wiskunde,” zegt Tom. “Dat is altijd leuk natuurlijk.” Nee, gedeeld heeft hij dat cadeautje niet. Hij redt er zich uit met een kwinkslag: “Tijdens de werkuren is alcohol uit den boze, dacht ik. Toch?”
 
Over de dienst Studiebegeleding 
Het Studiebegeleidingscentrum is te vinden op de esplanade van de campus in Etterbeek, naast het ING-bankfiliaal en vlakbij de studentenresto. Hier werkt de meerderheid van de 32 medewerkers die onderverdeeld zijn in studiebegeleiders, studietrajectbegeleiders en studentenpsychologen. Een vijftal medewerkers bevinden zich op de medische campus in Jette. De studietrajectbegeleiders vind je meestal in hun faculteit.
 
Studiebegeleiders staan in voor de vakspecifieke begeleiding van de student, en werken begeleidingstrajecten op maat van een opleiding uit, in samenwerking met de opleiding en de kwaliteitszorgmedewerkers.
 
Studietrajectbegeleiders geven advies over de samenstelling van een studietraject. Ze houden daarbij rekening met eventuele vrijstellingen, verworven competenties, pre- en corequisites. Ze buigen zich met de student ook over de combinatiemogelijkheden van werken en studeren.
 
Studentenpsychologen helpen studenten omgaan met zaken als uitstelgedrag en studiegerelateerde socio-emotionele problemen zoals faalangst en stress. Ze staan studenten bij die in een bijzondere situatie verkeren (zoals kampen met dyslexie en autisme), en ondersteunen studenten in crisissituaties.
 
De dienst Studiebegeleiding biedt begeleiding op maat voor alle studenten van de VUB.
 
Adres: Gebouw F (Etterbeek) en lokaal A.053A (Jette)
Telefoon Etterbeek: 02-629 23 06
Telefoon Jette: 02-477 44 81
Telefoon Kaai: 02-629 23 06
Mail: begeleiding@vub.ac.be