Dit opiniestuk verscheen eerder in De Morgen.

 

Die luwte mogen we letterlijk nemen. Ik durf te pleiten voor minstens een halfuur meditatie per dag, een moment vooral van stilte waarbij leerlingen even kunnen reflecteren over hun activiteiten, hun zorgen en hun gevoelens. 'Moeten we er dan nog grotere doetjes van maken?', zullen sommigen nu opwerpen. Dat is allerminst het geval. Meditatie verscherpt de concentratie, vergroot het studierendement, stimuleert empathie en beschermt jongeren tegen langdurige stress. Al die leegstaande kapellen kunnen dus nog van pas komen. Luwte betekent ook dat er wordt gewerkt aan een serene omgeving. Natuurlijk moeten kinderen zich tijdens de pauze kunnen uitleven, maar in de gangen en in de klas mag er best opnieuw wat meer stilte en structuur heersen. 

 


 

Scholen moeten de kathedralen van de 21ste eeuw worden, of toch minstens met evenveel toewijding worden gebouwd


Prikkels
Minstens even belangrijk is het omgaan met prikkels. Vroeger werd de klasruimte gedomineerd door één grote prikkel en dat was de leerkracht. Vandaag is alles veel interactiever en worden digitale media minstens even belangrijk. Op zich is dat goed. Leerlingen moeten vaardigheden ontwikkelen en met de digitale wereld kunnen omgaan. Dat laatste betekent evenwel ook dat zij nieuwe media bewust hanteren, ervoor zorgen dat het medium het doel van een aangenaam leven blijft dienen en niet dat zij hun leven volledig in functie zetten van het medium. Misschien kan het niet eens kwaad om de smartphone thuis te laten of bijvoorbeeld minstens in de voormiddag uit te zetten.
 
Ik vind ook dat we beter moeten nadenken over de schoolgebouwen zelf. De bevolking groeit en het geld voor scholen blijft beperkt. Vaak leidt dat tot volle klaslokalen, slecht verluchte gebouwen en overvolle eetzalen. Groene hoekjes buiten moeten plaats maken voor containerklassen of weinig inspirerende prefab-gebouwen. De scholen zijn onze bouwplaatsen van een betere samenleving, en de manier waarop we ze bouwen zegt erg veel over het respect van ouders voor hun kinderen. Ik geloof dus dat we meer moeten investeren in mooie scholen: inspirerende gebouwen die baden in het groen en die open zijn. Scholen moeten de kathedralen van de 21ste eeuw worden, of toch minstens met evenveel toewijding door de samenleving worden opgetrokken. 


Leerkracht is het belangrijkste beroep ter wereld, al was het maar omdat zij als geen ander een stempel drukken op de wereld waarin u en ik onze oude dag zullen doorbrengen en onze kinderen zullen zien opgroeien


Respect
Niets van dit alles kan slagen zonder ook te investeren in de belangrijkste troef van het onderwijs: de leerkrachten. Leerkracht is het belangrijkste beroep ter wereld, al was het maar omdat zij als geen ander een stempel drukken op de wereld waarin u en ik onze oude dag zullen doorbrengen en onze kinderen zullen zien opgroeien. Leerkrachten moeten rust, vertrouwen en maturiteit uitstralen. We moeten alles in het werk stellen opdat leerkrachten op een comfortabele wijze kunnen werken en het respect krijgen dat zij verdienen. Als we in onze scholen opnieuw meer willen inzetten op bildung en humanitas, op mensvorming en op burgerschap, dan wordt het onvermijdelijk dat we de lerarenopleiding verlengen, dat we leerkrachten stimuleren om hun eigen persoonlijkheid te versterken door stages bij bedrijven, uitwisselingen, reizen en levenslang leren.
 
Scholen zijn niets zonder de betrokkenheid van de gemeenschap. We kunnen van de school een oase van rust, meditatie en mindfulness maken; het zal niet veel uithalen als kinderen ’s avonds geen geborgen thuis vinden. In dit opzicht wordt het hoog tijd dat de volwassenen zich eens gaan bezinnen over wat ze van plan zijn. De economie zal nog meer groeien en robots kunnen voor meer welvaart zorgen, maar hoe kunnen we die welvaart aanwenden zodat we niet nog harder moeten werken, meer tijd verliezen in het verkeer en zelf meer rust kunnen uitstralen naar onze kinderen toe? Het zijn dus heus niet alleen jongeren die zich moeten bezinnen over de wereld waarin we leven.