Hoewel kanker een van de meest voorkomende doodsoorzaken is onder mensen van 85 jaar en ouder lijken huisartsen minder geneigd met hen over de kanker te spreken dan met hun jongere lotgenoten. Ruim een vijfde van de 85-plussers – jaarlijks meer dan 4000 mensen in Vlaanderen – sterft door of met kanker, maar in één op de drie gevallen spreekt de huisarts daar niet over met de patiënt. Dit tegenover één op de tien bij mensen jonger dan 85 jaar. Ook wordt er beduidend minder gesproken over de opties voor palliatieve zorg, voorkeuren wat betreft plaats van overlijden of medische behandelingen in een vergevorderd stadium van de ziekte, of het aanstellen van een vertegenwoordiger die beslissingen kan maken wanneer de patiënt hier niet meer toe in staat is. Dit terwijl het voorafgaand plannen van zorg juist voor deze ouderen net een prioriteit zou moeten zijn. Deze verschillen kunnen niet worden verklaard door het aantal ouderen dat dementie heeft.
Naast een gebrek aan communicatie is ook de ondersteuning van mantelzorgers een moeilijk punt in Vlaanderen. In ongeveer 40% van de gevallen waren de mantelzorgers volgens de huisarts fysiek en emotioneel overbelast, maar in één op de drie gevallen heeft de huisarts na het overlijden geen contact met hen in het kader van rouwbegeleiding. Mantelzorgers van ouderen met kanker zijn meestal zelf ook oud, wanneer het een partner betreft, of kinderen van middelbare leeftijd, en kampen soms zelf ook met gezondheidsproblemen.
Veel is echter nog niet duidelijk over de zorg voor ouderen met kanker en hun naasten. Zo ontbreekt het nog aan duidelijk inzicht in de ervaringen van ouderen en mantelzorgers zelf en hoe zij de communicatie en steun van hun huisarts zien. De nieuwe meldcampagne van Kom op tegen Kanker om de problemen van 70-plussers met kanker in kaart te brengen is daarom hard nodig. Via www.zeventigpluskanker.be of het gratis telefoonnummer 0800 35 445 kunnen ouderen met kanker en hun naasten hun ervaringen delen.
Dit onderzoek is uitgevoerd door de onderzoeksgroep Zorg rond het Levenseinde van de Vrije Universiteit Brussel. Het onderzoek maakte gebruik van data verzameld via Huisartspeilpraktijken in Vlaanderen tussen 2009 en 2014, gecoördineerd door het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid. De resultaten werden gepresenteerd in het rapport ‘Zorg rond het levenseinde voor ouderen met kanker in Vlaanderen’.